ทฤษฏีการป้องกันดินที่เสือมโทรม และดินพังทลายของดินด้วยหญ้าแฝก
หญ้าแฝกพืชจากพระราชดำริ : เหมือนเป็นกำแพงที่มีชีวิตในการอนุรักษ์และคืนธรรมชาติสู่แผ่นดินและการสูญเสียหน้าดินที่อุดมสมบูรณ์ จึงทรงศึกษาถึงศักษภาพของ”หญ้าแฝก” ซึ่งเป็นพืชพื้นบ้านของไทย มีศุณสมบัติพิเศษในการป้องกันการชะล้างพังทลายของดินและอนุรักษ์ความชุ่มชื่นใต้ดินวึ่งมีวิธีการปลูกแบบง่าย ๆเกษตรกรสามารถดำเนินการเองได้และไม่ต้องดูแลหลังการปลูกมากนัก ทั้งช่วยประหยัดค่าใช้จ่าย กว่าวิธีอื่น ๆ จึงได้พระราชทานพันธุ์หญ้าแฝกเพื่อศึกษาและทดลองเกี่ยวกับหญ้าแฝก
ลักษณะของหญ้าแฝกมีด้วยกัน 2 สายพันธุ์ คือ “หญ้าแฝกดอน”(vetieria nemoraIis A.camus) และ “หญ้าแฝกหอม”(vetiveriazizaniodes Nash) เป็นพืชที่มีอายุได้หลายปี ขึ้นเป็นก่อแน่น มีใบเป็นรูปขอบขนานแคบปลายสอบแหลม ความยาว 35-80 เซนติเมตร มีความกว้าง 5-9 เมนลิเมตร หญ้าแฝกจะขยายพันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว โดยการแตกหน่อขึ้นจากใต้ดิน สามารถแตกแขนงและรากออกในส่วนของก้านช่อดอกได้ เมื่อมีการโน้มลงดินสามารถแตกก่อใหม่ได้อีก
“หญ้าแฝก” สาเหตุและปัญหาการชะล้างพังทลายของหน้าดินโดยน้ำปัจจัยมาจากที่ทำให้ดินจืดโดยเฉพาะในพื้นที่ๆมีความลาดชันและในภูมิประเทศที่แห้งแล้งหรือภัยพิบัติจากธรรมชาติหรือการบรุกลุกพื้นที่ธรรมชาติ โดยเนื่องมาจากการก่อสร้างบ้านเรือนหรืออาคารและทางหลวงทำให้ดินที่อยู่ด้านบนถูกชะล้างหมดไป พืชก็ไม่สามารถเกิดขึ้นปกคลุมได้ พอพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงตระหนักถึงปัญหาและสาเหตุที่เกิดขึ้นทรงศึกษาถึงศักยภาพของ “หญ้าแฝก”ซึ่งเป็นพืชเหมือนกับกำแพงที่ๆมีชีวิตในการช่วยป้องกันการชะล้างของหน้าดิน
การป้องกันการเสี่อมโทรมและการพังทลายของดินโดยใช้ “หญ้าแฝก” ซึ่งแสดงออกถึงพระอัจฉริยภาพในการเลือกใช้”หญ้าแฝก”พืชที่มีความเหมาะสมกับสะภาพดิน
การปลูกหญ้าแฝก
1)ปลูกเป็นแนวตามละดับขวางตามความลาดชัน การปลูกหญ้าแฝกแบบนี่จะได้ประโยชน์ที่ดีมาก เมื่อ”หญ้าแฝก”มีการเจริญเติบโตขึ้นตามแนวบืดกันแหน้นจนไม่มีช่องว่าง เมื่อเข้าฤดูหน้าน้ำไหล่บ่า หรือการพัดพาดินไปกระทบแถวก่อ”หญ้าแฝก”แฝกจะทำหน้าที่ช่วยการชะลอความเร็วลมและน้ำช่วยในการเก็บกักตะกอนไว้ ส่วนน้ำไหลลงสุ่พื้นดินชั้นล่างมากกว่าเพิ่มความชุ่มชื่นแก่ดิน ส่วนรากหยั่งลงพื้นดินตรงๆได้ถึง 3 เมตร ช่วยป้องกันการชะล้างพังทลายดินเป็นแถวยาวของหญ้าแฝก